By Hafnarfréttir 
Uppgræðsla Hafnarsands er ein af forsendum byggðar í Þorlákshöfn og öllum má ljóst vera þvílíkt þrekvirki íbúar, með stuðningi ríkisins, hafa unnið hvað það varðar. Síðustu áratugi hafa Sveitarfélagið Ölfus, skógræktarfélög og íbúar unnið við krefjandi aðstæður að skógrækt á svæðinu og víða sjá árangur þess. Þetta frumkvöðlastarf hefur sýnt, svo ekki verður um vilst, að það er hægt að rækta upp gróskumikinn skóg á svæðinu.
Verkefnið er viðamikið
Meðal þeirra stóru verkefna sem falla undir starf Ölfus Cluster, þekkingasetur eru Þorláksskógar. Í verkefninu er fólgið að rækta skóg á 4.800 hekturum lands á Hafnarsandi við Þorlákshöfn. Svæðið hefur enn ekki verið skipulagt en hugmyndin er að næst bænum verði gróðursettur blandskógur sem verða á útivistarskógur með stígum og áningarstöðum, ef til vill ekki ólíkt því sem margir þekkja úr Heiðmörk. Þar utan við hefur verið horft til þess að rækta íslenskar tegundir s.s birki og víði. Skóginum fylgja margir kostir sem vert er að huga að og þá ekki síst þau auknu lífsgæði sem skógurinn skilar íbúum Þorlákshafnar og nágrennis sem og ríkur loftslagsávinningur.
Vörn gegn náttúruvá
Sandfok var framan af búsetu ein helsta ógn byggðar í Þorlákshöfn. Með vonina að vopni leiddu þeir sjálfir uppbyggingarstarf við gerð gróðurþekju með hreint stórkostlegum árangri. Með tilkomu Þorláksskóga mun sandfok minnka enn frekar og lífgæði aukast fyrir íbúa svæðisins.
Loftlagsávinningur
Áætluð heildarbinding koltvísýrings í jarðvegi og skógi á fyrstu 50 árum verkefnissins er 1,7 milljóna tonna CO“. Árleg meðalbinding í skógi og jarðvegi er áætluð um 33 þúsund tonn á ári fyrstu 50 árin.
Aukið verðmæti lands til útivistar og viðarnytja
Sandurinn er umlykur Þorlákshöfn hefur ætíð verið verðlítil auðn. Með uppbyggingarstarfi heimamanna og síðar tilkomu Þorláksskóga verkefnisins breytist svæðið í fjölbreytt útivistarlönd með göngu-, hjóla-, og reiðleiðum. Í framtíðinni verður til skógarauðlind sem afkomendur munu njóta um ókomna tíð. Ekki er heldur loku skotið fyrir það að margskonar atvinnusköpun spretti upp í tengslum við verkefnið svo sem umfangsmikil framleiðsla á skógarplöntum, ferðaþjónusta, ræktun grænmetis og ávaxta og ýmislegt fl. Þá kann einnig að vera að hluti svæðisins verði skipulagður sem frístundabyggð með umhverfisvænni áherslu.
Jafnara vatnsrennsli
Skógi vaxið land varðveitir og miðlar úrkomu mun betur en illa gróið landi. Þorláksskógar munu leiða til þess að vatnsbúskapur jafnast til hagsbóta fyrir gróður og annað lífríki. Ný búsvæði verða til sem eykur líffræðilegan fjölbreytileika. Það skapast rými fyrir nýjar tegundir til að nema land öllum til gleði og yndisauka.
Hvað næst
Á síðasta ári voru gróðursettar 260 þúsund skógarplöntur í Þorláksskógum og í ár er gert ráð fyrir 200 þúsund plöntum sem er töluvert minna en í fyrra en staðan er því miður þannig að það er vöntun á græðlingum í landinu. Skógræktin og Landgræðslan leggja til plöntur til verkefnisins og er vilji allra aðila til þess að gróðursetja mun fleirri plöntum á komandi árum. Á 371. fundi bæjarráðs þann 3. mars. sl. samþykkti bæjarráð einnig erindi verkefnastjórnar Þorláksskóga þar sem óskað var eftir stuðningi við gerð skipulags á svæðinu. Skógræktin og Landgræðslan mun leggja til vinnu á móti. Settur hefur verið saman hópur sérfræðinga frá Landgræðslunni, Skógræktinni og Sveitafélaginu til að vinna þessa vinnu og er fyrsti fundur hópsins 31. mars. Ráðnir hafa verið tveir starfsmenn, annarsvegar hjá Skógræktinni og hinsvegar hjá Landgræðslunni til að halda utan um verkefnið innan stofnanna og eru þeir að hefja störf þessa dagana. Þessir starfsmenn koma inn í stað Hrannar Guðmundsdóttir sem hefur látið af störfum hjá Skógræktinni og sem verkefnastjóri Þorláksskóga innan Skógræktarinnar. Vill ég hér nota tækifærið og þakka henni góð störf í þágu Þorláksskógaverkefnisins.
Vinnan fram undan mun í grunnin snúast um að græða land og rækta skóg en samhliða er ætlunin að skipuleggja svæðið þannig að það þjóni samfélaginu sem athafna-, náttúru og útivistarsvæði. Í framtíðinni gæti ein sviðsmyndin verið að Þorláksskógar verði einskonar „Heiðmörk“ okkar Ölfusinga, með hlaupaleiðum, göngustígum, reiðleiðum, áningastöðum og görðum/svæðum fyrir ýmiskonar íþróttaiðkun. Það er mikilvægt að vinna skipulagið í góðu samráði við íbúa sveitafélagsins í opnum samráðgáttum eða fundum. Þannig munu íbúar geta haft áhrif á það hvernig við bætum búsetu- og lífsgæði okkar sem búum í Ölfusi og þeirra sem sækja okkur heim sem ferðamenn eða gestir.
Páll Marvin Jónsson
Framkvæmdastjóri Ölfus cluster